Endometrioza to przewlekła choroba, która wpływa na życie wielu kobiet, prowadząc do bólu, problemów z płodnością i ogólnego pogorszenia jakości życia. Prawidłowo dobrana suplementacja, jako ważny element postępowanie przy tej chorobie,  może odegrać istotną rolę w łagodzeniu objawów, poprzez wspieranie zdrowia reprodukcyjnego i regulację procesów zapalnych. Zrozumienie, jakie składniki żywieniowe są szczególnie korzystne, może pomóc kobietom w aktywnym zarządzaniu stanem zdrowia i poprawie jakości życia na co dzień.

Kluczowe składniki odżywcze w suplementacji dla kobiet z endometriozą

Kobiety z endometriozą skarżą się na silne bóle podbrzusza i bolesną menstruację. Niekiedy pojawia się także ból podczas współżycia. Ponadto 30-50% pacjentek zmaga się z niepłodnością. Z perspektywy żywieniowej, zastosowanie diety przeciwzapalnej w połączeniu z odpowiednio dobraną suplementacją może istotnie podnieść jakość życia kobiet cierpiących na endometriozę. Na które z nich warto więc zwrócić uwagę jako wsparcie leczenia lub też ograniczenie ryzyka endometriozy? Magnez pomaga łagodzić objawy związane z endometriozą. Badania przeprowadzone przez Seiferta i współpracowników w grupie 50 kobiet wykazały, że terapia magnezem wyraźnie obniżyła poziom PGF2-alfa (prostaglandyny mającej działanie prozapalne) w krwi miesiączkowej w porównaniu z grupą otrzymującą placebo, co zmniejszyło dolegliwości bólowe. Doskonałymi źródłami magnezu w diecie są orzechy i nasiona, np. nerkowce, pestki dyni, kakao, zielone warzywa brukselka, czy zarodki pszenicy.

Niedobory cynku mogą negatywnie wpływać na system immunologiczny i odporność organizmu na infekcje. Ponadto u kobiet mogą występować bóle głowy, drażliwość oraz stany depresyjne. Suplementacja cynkiem może ukoić uniesienia emocjonalne związane z cyklem miesiączkowym, takie jak drażliwość czy irytacja. W diecie źródłami cynku są owoce morza, podroby, orzechy oraz pełnoziarniste produkty zbożowe. Endometrioza często prowadzi do bardziej obfitych krwawień miesiączkowych, co skutkuje zwiększoną utratą żelaza. Aby poprawić wchłanianie żelaza, zaleca się, aby przyjmować go po posiłku bogatym w witaminę C, unikając źródeł wapnia w tym konkretnym posiłku. Dobrymi źródłami żelaza w diecie są podroby, żółtka jaj, suszone brzoskwinie oraz ziemniaki. Selen wzmacnia działanie układu odpornościowego i opóźnia procesy starzenia. Można go znaleźć w owocach morza, pełnoziarnistych produktach zbożowych oraz orzechach.

Witamina D: jej rola w układzie odpornościowym i zdrowiu reprodukcyjnym

Witamina D, często nazywana „witaminą słońca”, odgrywa istotną rolę nie tylko w utrzymaniu zdrowia kości, ale również w modulacji układu odpornościowego i zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania zdrowia reprodukcyjnego kobiet. Jest to szczególnie ważne w kontekście endometriozy, gdzie odpowiedź immunologiczna ma znaczący wpływ na przebieg choroby. Niedobory witaminy D mogą prowadzić do nasilenia stanów zapalnych i bólu, co jest często obserwowane u pacjentek z endometriozą.

Badania naukowe wykazały, że odpowiedni poziom witaminy D w organizmie kobiet cierpiących na endometriozę może przyczynić się do zmniejszenia objawów i poprawy jakości życia. Badania potwierdzają, że niski poziom witaminy D może być związany z intensywniejszym objawami endometriozy, a jej suplementacja pomaga redukować ból w okolicy miednicy i obniżyć poziom markerów zapalnych takich jak CRP, zwiększając przy tym zdolności antyoksydacyjne organizmu. Jaką dawkę witaminy D należy przyjmować w formie suplementu? Dla większości ludzi zaleca się dawkę od 800 do 2000 IU dziennie. W pewnych przypadkach  zalecane jest stosowanie wyższych porcji tej witaminy, np.  4000 IU.

Kwasy tłuszczowe omega-3 jako naturalny przeciwzapalny środek

Kwasy tłuszczowe omega-3 znane są ze swoich silnych właściwości przeciwzapalnych, które mogą przyczyniać się do łagodzenia stanów zapalnych charakterystycznych dla endometriozy. Badanie obejmujące ponad 70 tysięcy kobiet wykazało, że kobiety przyjmujące najwięcej omega-3, miały niższe ryzyko rozwoju endometriozy w porównaniu z kobietami spożywającymi ich najmniej. Do dobrych źródeł kwasów omega- 3 zalicza się m.in.: łosoś, makrela, sardynki, śledź, tuńczyk, nasiona lnu czy olej lniany. Dziennie zaleca się przyjmować około 250-500 mg DHA oraz EPA. 

Znaczenie witamin z grupy B w łagodzeniu bólu i regulacji cyklu miesiączkowego

Witaminy z grupy B, zwłaszcza B6, B12 odgrywają rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego. Dodatkowo witamina B6 jest istotna w regulacji hormonalnej, co może przyczynić się do złagodzenia symptomów endometriozy. B6  wspomaga metabolizm estrogenów, co jest szczególnie ważne w regulacji hormonalnej u kobiet z endometriozą. Regularne przyjmowanie witamin z grupy B może również pomóc w łagodzeniu bólu oraz w poprawie ogólnego samopoczucia psychicznego, co jest niezmiernie ważne w przypadku przewlekłych stanów bólowych.

Suplementy ziołowe i roślinne wspierające zdrowie kobiet z endometriozą

Suplementy roślinne, w tym ziołowe zdobywają coraz większe uznanie w łagodzeniu objawów endometriozy dzięki swoim naturalnym właściwościom przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Resweratrol, choć kojarzony z winoogronami znajduje się w dużych ilościach także w innych roślinach, i wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, które może pomagać w ochronie komórek przed uszkodzeniami. Ponadto resweratrol ogranicza skupiska endometriozy i zmniejsza ból. Tarczyca bajkalska oraz jej aktywne składniki oferują zróżnicowane działanie terapeutyczne, obejmujące: działanie przeciwzapalne (porównywalne z działaniem ibuprofenu), działanie przeciwbakteryjne (szczególnie skuteczne przeciwko bakteriom Gram-dodatnim, w tym szczepom opornym na antybiotyki), działanie przeciwgrzybicze (w szczególności przeciwko Candida albicans), a także działanie przeciwwirusowe i przeciwalergiczne. Kurkumina, aktywny składnik kurkumy, jest ceniona za swoje silne działanie przeciwzapalne, które może przyczyniać się do redukcji stanów zapalnych. Zmniejsza również stres oksydacyjny. Zielona herbata  wykazuje właściwości przeciwzapalne i antyangiogenne. Dzięki temu możliwe jest zahamowanie nadmiernego tworzenia naczyń krwionośnych, co powstrzymuje migrację ognisk endometriozy.

Zintegrowane podejście do leczenia endometriozy, które łączy konwencjonalne metody medyczne z suplementacją, może poprawić jakość życia osób cierpiących na tę chorobę. Odpowiednie witaminy, minerały oraz ekstrakty roślinne mogą wspomagać leczenie, minimalizując objawy i wspierając ogólną odporność organizmu. Ważne jest jednak, aby każdy plan suplementacji był skonsultowany z lekarzem, co pozwoli na bezpieczne i skuteczne dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjentki, co jest istotne dla osiągnięcia najlepszych wyników terapeutycznych.

Bibliografia:

Harris, H. R., Chavarro, J. E., Malspeis, S., Willett, W. C., & Missmer, S. A. (2013). Dairy-Food, Calcium, Magnesium, and Vitamin D Intake and Endometriosis: A Prospective Cohort Study. American Journal of Epidemiology, 177(5), 420–430. 

Woźniak P. i in., Leczenie uzupełniające w endometriozie, Przegląd menopauzalny 5/2012, DOI: 10.5114/pm.2012.31466.

Disanto, G. (2010). Editorial “Future large and well-designed prospective studies are urgently required to definitively demonstrate that low vitamin D levels increase the risk of autoimmune disorders other than MS.” Sreeram V Ramagopalan. Int. J. Clin. Rheumatol, 6, 605–607