Przerost endometrium i endometrioza to dwa terminy, które często wprowadzają pacjentki w zakłopotanie. Oba dotyczą problemów z błoną śluzową macicy i mogą wiązać się z poważnymi dolegliwościami, jednak różnią się zarówno przyczynami, jak i konsekwencjami dla zdrowia. Z tego powodu wiele kobiet, u których stwierdzono przerost endometrium, zastanawia się, czy diagnoza ta jest jednoznaczna z rozpoznaniem endometriozy. Choć nazwy te brzmią podobnie, a objawy mogą w pewnym stopniu się pokrywać, różnice między tymi schorzeniami są istotne zarówno w kontekście diagnostyki, jak i leczenia. W tym artykule przyjrzymy się szczegółowo, czym różni się przerost endometrium od endometriozy, a także wyjaśnimy, czy powiększone endometrium oznacza endometriozę. Zapraszamy!
Czym jest przerost endometrium?
Rozrost endometrium (endometrial hyperplasia) to termin histopatologiczny określający nadmierny wzrost gruczołów błony śluzowej macicy, któremu towarzyszy zwiększenie proporcji gruczołów w stosunku do zrębu macicy. Proces ten wynika z nieprawidłowej proliferacji komórek i może prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu endometrium.
Klasyfikacja rozrostu endometrium
Rozrosty endometrium dzieli się na cztery główne typy – zgodnie z klasyfikacją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Te różnią się zarówno budową gruczołów, jak i obecnością zmian w jądrze komórkowym:
- Rozrost prosty (hyperplasia simplex) – charakteryzuje się umiarkowaną proliferacją gruczołów o regularnym kształcie.
- Rozrost złożony (hyperplasia complex) – występuje intensywniejszy wzrost gruczołów o nieregularnym kształcie.
- Rozrost prosty atypowy (hyperplasia simplex atypica) – obecność nietypowych zmian w jądrze komórkowym w obrębie gruczołów prostych.
- Rozrost złożony atypowy (hyperplasia complex atypica) – zaawansowany typ rozrostu z widocznymi zmianami atypowymi i nieregularną budową gruczołów.
Przyczyny rozrostu endometrium
Rozrost endometrium związany jest z działaniem estrogenów, które nie są równoważone przez progesteron. W normalnym cyklu miesiączkowym estrogeny stymulują wzrost endometrium w fazie proliferacji, a progesteron powoduje przemianę wydzielniczą, przygotowującą błonę śluzową macicy na implantację zarodka. Brak równowagi hormonalnej prowadzi do przedłużonego działania estrogenów, co skutkuje niekontrolowaną proliferacją komórek.
Jeśli nie wystąpi owulacja, endometrium nie przechodzi w fazę wydzielniczą. W takim przypadku błona śluzowa macicy kontynuuje proces wzrostu aż do momentu, gdy układ naczyniowy przestanie być wydolny. Wówczas dochodzi do obumierania tkanek i krwawienia przypominającego miesiączkę, które jest zwykle obfitsze i dłuższe.
Objawy kliniczne
Najczęstszym objawem rozrostu endometrium jest nieprawidłowe krwawienie z jamy macicy. Krwawienia te mogą mieć różną intensywność i charakter, co często skłania pacjentki do konsultacji ginekologicznej.
Diagnostyka rozrostu endometrium
Proces diagnostyczny rozpoczyna się od dokładnego badania ginekologicznego, które pozwala wykluczyć inne przyczyny krwawienia, takie jak mięśniaki macicy czy zmiany w obrębie dróg rodnych. W razie podejrzenia rozrostu endometrium, lekarz zleca dodatkowe badania, takie jak ultrasonografia transwaginalna lub biopsja endometrium, które umożliwiają ocenę struktury i funkcji błony śluzowej macicy.
Czym jest endometrioza?
Endometrioza to schorzenie polegające na obecności błony śluzowej macicy (endometrium) poza jej naturalnym miejscem (jamą macicy). Może występować w trzech głównych postaciach: otrzewnowej, jajnikowej oraz głęboko naciekającej. Jest to choroba dotykająca od 6% do 15% kobiet ogólnej populacji, szczególnie w wieku rozrodczym, ale także dziewcząt w okresie dojrzewania i około 3% kobiet po menopauzie. U kobiet borykających się z niepłodnością odsetek ten wzrasta do 35-50%.
Objawy i charakterystyka endometriozy
Endometrioza objawia się różnorodnymi dolegliwościami bólowymi, które mogą obniżać jakość życia. Charakterystyczne symptomy obejmują:
- bóle okresowe, które mogą przechodzić w bóle przewlekłe,
- bolesne miesiączkowanie,
- ból podczas współżycia,
- dyskomfort przy oddawaniu moczu lub stolca.
Warto zauważyć, że stopień zaawansowania choroby nie zawsze koreluje z intensywnością objawów – łagodniejsze formy endometriozy mogą powodować równie silny ból jak bardziej zaawansowane przypadki.
Diagnostyka endometriozy[AP1]
Obecnie laparoskopia nie jest już złotym standardem diagnostyki endometriozy! To bardzo ważne, gdyż istnieją nieinwazyjne narzędzia pozwalające zidentyfikować czy pacjentka cierpi na endometriozę, czy nie. Endometriozę diagnozuje się przez:
- Wywiad z pacjentką
- Ocenę kliniczną
- Badanie obrazowe
Metody leczenia endometriozy
Leczenie endometriozy dzieli się na farmakologiczne i chirurgiczne, leczenie wspomagające to dietoterapia i fizjoterapia. Wybór odpowiedniej metody zależy od kilku czynników, takich jak:
- wiek pacjentki,
- plany związane z macierzyństwem,
- nasilenie dolegliwości bólowych,
- rodzaj i lokalizacja zmian endometrialnych.
Farmakoterapia
Leki stosowane w terapii endometriozy mają na celu złagodzenie objawów oraz zahamowanie postępu choroby poprzez regulację poziomów hormonów.
Leczenie chirurgiczne
Zabiegi chirurgiczne mogą mieć charakter oszczędzający, czyli skoncentrowany na usunięciu ognisk endometriozy, lub radykalny, obejmujący nieco bardziej inwazyjne procedury w zaawansowanych przypadkach.
Kompleksowe podejście w zaawansowanych przypadkach
W przypadku zaawansowanej endometriozy leczenie powinno odbywać się w wyspecjalizowanych ośrodkach referencyjnych, które dysponują odpowiednim zapleczem technologicznym i zapewniają opiekę interdyscyplinarną. Taka strategia pozwala skutecznie zarządzać chorobą oraz minimalizować ryzyko powikłań.
Czy rozrost endometrium oznacza endometriozę?
Najwyższa pora, aby dowiedzieć się więc, czy rozrost endometrium jest tym samym, co endometrioza. I tak przerost (hiperplazja) endometrium jest czymś innym niż endometrioza i nie są tożsamymi jednostkami chorobowymi.
Podsumowując, przerost endometrium i endometrioza to dwie różne jednostki chorobowe związane z błoną śluzową macicy. Podczas gdy przerost endometrium charakteryzuje się nadmiernym wzrostem gruczołów w obrębie macicy, endometrioza polega na występowaniu tkanki endometrium poza jamą macicy, powodując różnorodne objawy bólowe i potencjalne problemy z płodnością.
Bibliografia
- Bobin L., Malinowski A., Rozrosty endometrium – diagnostyka i leczenie, PRZEGLĄD MENOPAUZALNY 4/2007.
- Basta A., i in., Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i metod leczenia endometriozy, Ginekol Pol. 2012, 83, 871-876.
